Startpagina??? > ???Eigen schrijfsels??? > ???

De Achthuizense familie Wagemans

De meeste Achthuizenaren die v????r 1964 op Goeree enOverflakkee woonden, stammen hoofdzakelijk af van Brabantse landarbeiders eneen enkele polderwerker. De polderwerkers keerden na gedane arbeid namelijkmerendeels naar hun geboortedorpen terug. Maar de landarbeiders die vanaf de 17eeeuw kwamen werken in vooral de intensieve meekrapteelt van het gebied dat toenAdolfsland heette, zouden zich er na 1700 voorgoed vestigen. Aanvankelijkwoonden zij aan de dijken rond de Galathese en de Bommelse polder in Zuidzijdeen de Langstraat tussen de daar al wonende protestantse bevolking. Geleidelijkontstond er echter een ???eigen??? katholiek woongebied daartussen, in de buurt vaneen paar door protestanten gerunde grote boerderijen, waar ze ook werkten. Eengrote boer - wie is onbekend, maar het zou een Mijs kunnen zijn - wilde datzijn Brabantse arbeiders ook ???s winters bleven voor het werk in de in 1662gebouwde stoof en liet voor hen een blokje van acht huisjes bouwen. Waar hetprecies heeft gestaan weten we niet, waarschijnlijk ergens tussen de Lageweg ende Hoek, waar de Bommelsedijk en de Galathesedijk elkaar kruisten. Dit blokjewerd vanaf 17 oktober 1733 in het rooms-katholieke doopboek van Oude Tonge???8huijse??? genoemd, wat uiteindelijk ook de naam zou worden van het dorpje dathieruit ontstond: Achthuizen. De eerste Brabanders die er woonden hadden hetkennelijk zo naar hun zin dat ze er bleven, samen met hun groeiende gezinnen.In het begin zal het voor hen niet altijd gemakkelijk zijn geweest. Men zatoveral ver vandaan. Het gemeentehuis, waar getrouwd werd en begrafenissenaangegeven moesten worden, stond in Ooltgensplaat. De katholieke kerk waar zehun kinderen moesten laten dopen en waar ze op zondag missen bijwoonden, stondin Oude Tonge. Toch kwamen er aan de aangrenzende dijken tussen de oudeboerderijtjes geleidelijk steeds meer arbeidershuisjes.

De familie Wagemans behoorde niet tot de eerste families diezich in Achthuizen vestigden. Dat zij er in 1792 kwamen, is vrij nauwkeurigvast te stellen. Wilhelmus Wagemans en zijn vrouw Wilhelmina Stoop lieten op 15september van dat jaar namelijk in Oude Tonge hun zoontje Mattheus dopen,geboren in het zogenaamde Bommelse deel van Achthuizen - waarschijnlijk aan deBommelsedijk, ook wel de Strop genoemd. In mijn jeugd woonde daar nog steedseen familie Wagemans.??

Wilhelmus Wagemans werd geboren in Hooge Zwaluwe en zijnvrouw Wilhelmina Stoop in Made en Drimmelen, dorpjes die bij elkaar in de buurtlagen. Ze waren in 1777 in Made en Drimmelen getrouwd en hadden daar v????r hunvertrek naar Achthuizen al negen kinderen laten dopen. Na Mattheus werden er inAchthuizen nog drie kinderen geboren en in Oude Tonge gedoopt. Van hun intotaal 13 kinderen trouwden er zeven. We beperken ons hier echter tot ????n zoon:Petrus Wagemans, geboren in 1777, van beroep landarbeider en koperslager. Hijtrouwde driemaal, elke keer in Oude Tonge, in 1799 met Christina Brons, in 1805met Petronella van der Veeken en in 1829 met Anthonia Huijsmans, die in 1854 inOude Tonge stierf. Uit de drie huwelijken van Petrus werden in totaal 11kinderen geboren.

Met zijn tweede vrouw, Petronella, woonde Petrus rond 1817 inSommelsdijk, waar hij mogelijk koperslager was, en op 5 februari hun dochter Anthoniawerd geboren. In 1844, het jaar dat haar vader Petrus in Oude Tonge overleed,zou deze dochter Anthonia trouwen met de weduwnaar Gerardus van Otzel. Samenkregen ze twee kinderen: Maria, geboren in 1845, en Carolus Petrus in 1852.

Anthonia had twee volle zusters, Maria en Johanna Wagemans,die trouwden met respectievelijk Cornelis Campfens en Adrianus Fes. Uit heteerste huwelijk werden geen kinderen geboren. Uit het tweede huwelijk werdenvier kinderen geboren van wie er twee, Petronella en Cornelis Wouter Festrouwden, respectievelijk met Jacobus Legierse en Cornelia van Kampen. Uit heteerste huwelijk werd slechts ????n kind geboren, dat kort na de geboorteoverleed. Cornelis Wouter Fes en Cornelia van Kampen hebben een grootnageslacht nagelaten.

Het gaat te ver om hier alle nazaten van Petrus Wagemans enzijn drie vrouwen te vermelden. Uitgaand van alleen al zijn tweede vrouwPetronella van der Veeken en haar dochters Maria, Johanna en Anthonia, tel ikin mijn bestand 397 directe nakomelingen en 190 partners.

Petronella???s dochter Anthonia had ook nog een halfzuster,Wilhelmina, stammend uit haar vaders eerste huwelijk met Christina Brons. Dezetrouwde met Gerardus Brands. Deze Wilhelmina heeft met Gerardus een heel grootnageslacht gekregen, veel groter nog dan dat van haar drie halfzussen Maria,Johanna en Anthonia samen. In mijn bestand tel ik 1658 directe nakomelingen en789 partners. Een heel bekende nakomeling van Wilhelmina???s dochter JustinaChristina Brands is Wim van Est, de bekende Tour de France-renner uit de jarenvijftig. Heel Nederland was in rouw toen hij op 17 juli 1951 met de gele truiom de schouders bij de afdaling van de Col d??? Aubisque ten val kwam en zeventigmeter naar beneden viel.

Maar ook Petrus Wagemans laatste vrouw, Anthonia Huijsmans, weduwevan Johannis Plevier - haar twee kinderen uit dit huwelijk, Cornelis en Krijn,werden slechts acht en zeventien jaar oud - mag op een rijk nageslacht bogen:411 directe nakomelingen en 198 partners. Uit dit derde huwelijk van haar vaderPetrus kreeg Anthonia er namelijk nog eens vier halfbroers bij: Wilhelmus,getrouwd met Johanna Maria van Kampen; Cornelis, getrouwd met PetronellaSchrijvers; Johannis, getrouwd met Pieternella Stoop en tenslotte Petrus,getrouwd met Hendrika Alida van den Berg.

De kinderen van Wilhelmus Wagemans zijn volgens mijn gegevensniet oud geworden en de nakomelingen van Petrus Wagemans zijn niet op heteiland geboren. Van de nakomelingen van Cornelis Wagemans heb ik dienskleinzoon Giel Wagemans goed gekend. Hij trouwde met Pieternella van Wijk enwoonde met zijn gezin in Achthuizen, zoals ik eerder al zei op de Strop,dezelfde plek waar zijn voorouders Wilhelmus Wagemans en Wilhelmina Stoopdestijds hebben gewoond. Daar zullen van dit paar vast wel kinderen enkleinkinderen te vinden zijn. Johannis Wagemans tenslotte, de op ????n na jongstezoon van Anthonia Huijsmans, is de overgrootvader van mijn vrouw, AnnieHameeteman.